GÖRSEL AĞIRLIK (ÖNEM SIRALAMASI)

Görsel Ağırlık (Önem sıralaması)

Her insan bir görsele baktığında belli bir noktaya öncelik tanır. Bu, sahne içinde bizi en çok ilgilendiren konudur. Bu konu kişiye göre değişkenlik gösterir. Bu durum özellikle kalabalık kadrajlarda daha açık olarak kendini gösterir. Nispeten daha minimalist bir yaklaşımla çekilmiş olan görüntülerde görsele bakan kişilerde sıralama konusundaki ağırlık birbirine daha yakın olabilir.

Bir görsel içinde tarama yaparken insanların ilgisini çeken konuların sıralaması farklıdır. Kimi insan renkleri daha çabuk kavrayıp o noktaya odaklanırken bir diğeri görsel içinde göz göze geldiği başka bir kişiye odaklanabilir. Fotoğrafçı için bu önem sıralaması kompozisyonunu oluştururken dikkat edeceği önemli noktalardan biridir. İzleyicinin nereye ne kadar süre bakmasını istiyorsa buna göre bir kadraj belirler.

Fotoğraflanacak bir sahne gördüğünde fotoğrafçının algısı nasıl çalışır? Bakışın ötesine geçen fotoğrafçı gördüğü sahneyi belli bir önem sırasıyla tasarlamak zorundadır. Bu sıralama fotoğrafçının bilgi ve birikimi çerçevesinde şekillenir. İçerik olarak çok güçlü bir fotoğrafta biçim yok sayılamaz. Çünkü fotoğrafın içinde biçim olarak baskın olan öğeler (tabelalar, renkli objeler, reklam panoları, kameraya bakan gözler gibi…) bulunabilir. Bu öğelerin kadraja ne kadarının nasıl yerleştirileceği çok önemlidir. Fotoğrafçı tam da burada doğru sıralamayı yapmak zorundadır.

Anlatımın önüne geçecek olan baskın öğelerin hepsinden kurtulmak gerekir. Şu soruyu kendinize sıklıkla sormalısınız: “Bu öğeye ihtiyacım var mı?” cevap “hayır” ise yapılacak şey basittir. Varsa, o zaman önce bakış noktanızı, sonra bakış yüksekliğinizi ve ardından odak uzunluğunuzu doğru belirleyerek kadraj içinde bir düzen yaratmanız gerekir. 

Kadraj içinde ana ilgi odağı ile yarışacak başka öğeler varsa bu öğelerin baskınlıkları yukarıda saydığım bakış noktası, yüksekliği ve odak uzunluğu ile zayıflatılmalıdır. Fotoğrafı çektikten sonra kesme yoluyla da bu öğelerin belli şekillerde kadraj dışına kısmen atılmaları mümkündür. Kadraj içindeki tüm öğeler fotoğrafçının kontrolü altındaysa, yani fotoğrafçı belli müdahalelerde bulunabiliyorsa bunu yapmak da kadrajın düzenlenmesi konusunda bir yöntem olabilir.

Belli bir sıralamayla oluşturulan kompozisyonda biçim ve içerik olarak güçlü olan öznelerin durumu izleyici üzerinde belli duyguları da harekete geçirebilir. Mesela mutluluk verebilecek unsurlar veya şiddet unsurları fotoğrafın hikayesinde belirebilir. Bu duygular fotoğrafa bakan kişilerin önem sıralamasını da etkileyecektir. 

Gündelik hayatın içinden alınan kalabalık bir kesitte belirginlik çok önemlidir. Her şeyin yerli yerinde olması ve bir önem sırasıyla takip edilmesi gerekir. Görsel ağırlık, izleyiciye “önce buraya bak” demektir. İlgiyi belli bir noktaya yöneltmek ve sonrasında kadrajın içinde diğer öğeler üzerinde bir tarama yapmaları için izleyiciyi özgür bırakmak gerekir. İzleyici kendi duygu, düşünce ve birikimine göre bir önem sırasıyla kadraj içinde gezinecektir. Bu önem sırası kişiye göre değişecek fakat fotoğrafçının anlatmak istediğinin dışına da çıkamayacaktır. En nihayetinde fotoğrafçının bilinçli bir şekilde oluşturduğu bir kompozisyonda gözünüzün hareketleri yine fotoğrafçı tarafından bu kompozisyon ile yönlendirilecektir. 

Küba’da meşhur bir sokak olan Obispo hareketli ve çok renkli bir yer. İnsan çeşitliliği bakımından önemli bir sokak ve portre çekmek için de çok elverişli.

Bu fotoğrafta ki önem sıralaması fotoğrafa bakan her bir kişi için değişebilir. Fakat benim gördüğüm ve anlatmak istediğim sıralama aşağıdaki fotoğrafta işaretlenerek gösterilmiştir. Buradaki sıralama ile önce kafasında ilginç bir saç kesimi olan kişi gösterilmek istenmiş ve bu kişi ikincil olarak sağ arkadaki berberle ilişkilendirilmiştir. Sıralamanın devamı aşağıdaki fotoğrafta işaretlenmiştir.

Bir başka sıralama şöyle olabilir. Önce kafasında ilginç saç kesimi olan adam ve sırasıyla soldaki kadın, sağdaki bebekli adam, tişörtteki yeşil renk ile arkadaki sütunların yeşili, berber dükkânı ve son olarak soldan kadraja giren bisikletli. Aşağıdaki fotoğrafta inceleyebilirsiniz.

Siz de kendi önem sıralamanıza göre fotoğrafı tarayabilir ve buna göre en çok dikkatinizi çeken öğeden, en son dikkat çeken objeye kadar bir sıralama yapabilirsiniz.

©️Hüseyin Aldırmaz. Bütün yayın hakları saklıdır. Kaynak gösterilerek tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yazar ve fotoğrafçının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz ve kullanılamaz.

Yazar: www.huseyinaldirmaz.com

Lütfen bu gönderiyi paylaşın, bilgi paylaştıkça çoğalır. Beni İnstagram'da takip etmeyi unutmayın. @huseyinaldirmaz