FUJIWALK / Hüseyin Aldırmaz
Fujinon 50mm f:1.0 R WR Objektif İncelemesi
Aynasız fotoğraf makineleri için dünyanın ilk 50mm f:1.0 Auto focus objektifi. Böylesine büyük bir cümle ile başlamak bu objektif için bir gereklilik bana göre. O zaman başlayalım.
Tasarım ve Ergonomi :
Objektif alırken çok dikkatli olmanız gerekiyor. Bu konuyla ilgili yazıya buradan ulaşabilirsiniz. Özellikle fotoğrafa yeni başlayacak olan arkadaşların kafası bu konuda fazlasıyla karışıyor. Birçok değişken mevcut; özellikle kafa karıştıran konulardan biri de zoom objektif mi prime (sabit odak uzunluklu) objektif mi almalı? Her ikisinin de avantaj ve dezavantajları elbette var ancak ben bu yazıda dünyanın aynasız makineler için üretilmiş ilk 50mm f:1 Auto Focus objektifine odaklanacağım.
Objektifin malzeme kalitesi gerçekten çok iyi. Metal malzemeden üretilmiş bu objektifi elinize aldığınızda sağlamlığını hissedebiliyorsunuz. Netleme halkası inanılmaz yumuşak, özellikle video çekimlerinde manuel netleme yapacak olursanız bu hassasiyet çok işinize yarayacaktır.
Diyafram halkasının tırtıklı yapısı biraz sıkıntılı geldi bana. Bazen objektife diyafram değerini girip yanlışlıkla bir yere sürtündüğünüzde diyafram değerinin kolaylıkla değiştiğini gördüm. Yani ben f:1.0 ile çekim yapmak isterken objektif aslında f:2.8’e kaymış olabiliyor. Fakat burada şu hususu da belirtmekte fayda var ki benim elimdeki ürün pre-production olduğu için muhtemelen bu durum düzeltilecektir. Daha tırtıklı bir hale gelmesi iyi olur.
Boyut ve Ağırlık:
Çok merak edilen ve fazlasıyla sorulan sorulardan biri: Ağır mı? Dürüst olmam gerekirse evet ağır arkadaşlar. Aynasız fotoğraf makineleri ile birlikte hafiflemeye çalışan fotoğrafçılar için bir sıkıntı yaşatabilir. Özellikle makineye taktığınızda öne doğru biraz tartıyor. Peki bu çok büyük bir sorun mu? Kişisel fikrim benim için çok büyük sorun değil. Ancak daha hafif olmasını isterdim.
Objektif alırken kullanacağınız alanı göz önünde bulundurmanız gerekiyor. Bu objektifin portre ve moda fotoğrafçılığı için daha ideal olduğunu düşünüyorum. Stüdyo veya kısa süreli bir dış fotoğraf çekiminde bu ağırlık sizi hiç rahatsız etmeyecektir.
Eğer sokak ve belgesel tarzda çalışıyorsanız ve makine elinizde ya da boynunuzda saatlerce sokakları arşınlıyorsanız o zaman ağırlık sizi biraz rahatsız edebilir. Madem her şeyi dürüstçe yazıyorum şunu da belirtmekte fayda var: Yıllar önce, dslr zamanlarında bu objektiften çok daha ağırlarını hiç şikâyet etmeden sokaklarda kullandım ben. O yüzden son 10 gündür kullandığım 50mm f:1.0 objektifin ağırlığı ile ilgili kişisel olarak bir şikâyetim olmadığını belirteyim. Objektifin görüntü kalitesini düşününce bunların hiçbiri sorun olmuyor.
Gelelim boyut konusuna; F:1.0 diyaframlı bir objektif yapınca ister istemez mercekler biraz büyümek zorunda kalıyor. Bir de içinde Af motoru olunca yine biraz büyüyor objektif. Fakat diğer markaların ürettiği 1.2 ve 1.4 objektiflerden daha ufak olduğunu unutmayın. Bence boyut olarak büyük bir objektif değil. Avucunuzun içine tam oturduğu için mükemmel bir tutuşu var belirteyim.
Weather Resist:
Bana objektif alırken en çok dikkat ettiğin konu ne diye sorsalar sanırım ilk iki özellikten biri olan su ve toz koruması derim. Peki neden bu kadar önemli bu konu bir bakalım.
Stüdyo dışında herhangi bir fotoğraf tarzı ile uğraşıyorsanız; özellikle sokak, belgesel, doğa, seyahat vb. fotoğraf çekimlerinde en çok ihtiyaç duyacağınız özellik bana göre bu. Tüm gün dışarıdasınız ve bir şekilde sıcak, soğuk, kar, yağmur gibi olumsuz hava şartlarıyla mücadele ediyorsunuz. Tabii ki objektifinizin de bu şartlarla fiziksel olarak mücadele edebilmesi şart. Benim tüm fotoğraf hayatım sokaklarda geçiyor. Fotoğraf çekerken ekipmanımın ne durumda olduğu hakkında endişe etmek istemiyorum. Benim işim fotoğrafa odaklanmak çünkü.
Fujinon 50mm f:1.0 R WR kötü hava koşullarında sınıfı tabii ki geçti. Aranızda kötü havalarda dışarda ne işin var diye soran olabilir. Fakat unutmayın ki bu kötü koşullar size özellikle İstanbul gibi kalabalık şehirlerde normal koşullarda hiç çekemeyeceğiniz fotoğrafları getirebilir. Işık, atmosfer, doku her şey bir anda değişir. Değerlendirin ama öncesinde su ve toz koruması olan bir ekipman sahibi olduğunuzdan emin olun.
Keskinlik:
Tam anlamıyla bir portre objektifinden bahsettiğimize göre bu sorunun cevabı şu: evet keskin, hem de çok. Nedense portre veya moda fotoğrafçılığı söz konusu olduğunda herkesin en çok merak ettiği soru bu oluyor. Fotoğrafın diğer disiplinlerinde (sokak, belgesel, fotoğraf gazeteciliği vb.) keskinlik çok da aradığımız bir özellik değil. Ama giriş cümlesinde de söylediğim üzere bir portre objektifinden beklenen en önemli özelliklerden biri keskinlik.
Fotoğraf tarzım gereği bu objektifle portre çekmedim. Aslında çok fazla portre çeken biriyim fakat sosyal medyada fazla yayımlamıyorum. Bu yüzden portre fotoğrafta neden önemli biraz anlayabiliyorum. Böyle bir objektif satın alacaksanız elbette keskin olmasını istiyorsunuz. Fakat burada önemli bir konuyu hemen belirteyim, f:1.0 gibi bir diyafram değerinde keskin fotoğraflar alabilmek için çok dikkatli olmalısınız. Hem alan derinliğinin sığlığından hem de en ufak bir ileri geri hareket nedeniyle flu bölgeye düşebiliyorsunuz. f1.0’de çekmekte ısrarlıysanız en ufak bir hareketten bile kaçınmanız gerektiğini aklınızdan çıkarmayın.
Alan Derinliği:
F:1.0 denince akla ilk gelen konu sanırım alan derinliği. Fakat benim aklıma ilk gelen şey karanlığın sınırında dolaşabileceğimi bilmek ve bunun verdiği rahatlık. Elbette artık fotoğraf makinelerimizin iso performansı çok iyi ve istediğimiz kadar loş ortamda fotoğraf çekebiliyoruz. Ama işin içine bir de bokeh girince durum değişiyor.
İso değerine fazla yüklenmeden, arka planı sınırsızca uçurabileceğinizi bilerek nefis bokehler eşliğinde fotoğraf çekebilmek bu objektifi özel kılan nedenlerden. Önemli bir konuda şu ki bazı fotoğrafçıların sırf açık diyaframlı objektifleri var diye her tarz fotoğrafı en açık diyaframda çekme eğilimleri. Fotoğraf böyle bir şey değil arkadaşlar. Konu ve fon arasındaki ilişki bizim nasıl bir alan derinliği kullanmamız gerektiğini belirleyen önemli faktörlerden biri. Bu nedenle bazen f:1.0 kullanırken kimi zaman belki de aynı objektifle f:11 ile çekim yapmak gerekebilir. Nasıl anlatmak istediğinize göre çok dikkatli olmanız gerekiyor.
Alan derinliği demişken, bu konunun sadece diyafram değeri ile alakalı olmadığını da belirtelim. Konuya olan uzaklık ve odak uzunluğu da alan derinliğini belirleyen faktörlerdendir. Yani siz konuya çok uzak kalıp 50mm f:1.0 ile çok sığ bir alan derinliği alamazsanız şaşırmayın. O zaman konuya yaklaşmanız gerekir. Tabii anlatımınıza uygun düşüyorsa.
Son olarak 50mmf:1.0 ile nefis bokehler alabilirsiniz. Arka planda hiçbir şey görmek istemezseniz yine f:1.0 ile konuya iyice yaklaşarak tüm fonu uçurabilirsiniz. Portre için en çok aranan özellik bu değil mi?
A-F Hızı yeterli mi?
Sanırım bu soru çok merak ediliyordur. Fakat bu sorunun cevabı kişiye ve çektiğiniz konuya göre değişiklik gösterecektir. Ne demek istiyorum açayım: Fujinon 50mm f:1.0 objektifle spor fotoğrafı çekmeye kalkarsanız a-f hızı size yeterli gelmeyebilir. Peki bu objektif spor fotoğrafçılığı için mi üretildi? Tabii ki hayır.
Portre ya da moda fotoğrafı, doğa veya manzara fotoğrafı, mimari fotoğraf, sokak ve belgesel fotoğraf gibi alanlarda fotoğraf üretiyorsanız a-f hızı size fazlasıyla yetecektir. Çünkü bu alanlarda hareket eden objeleri takip edecek ve gerekli hızda a-f yapacak kabiliyete sahip bir objektif. Fakat belirtmekte fayda var ki çok yüksek bir a-f performansı beklentisine girmeyin yani kalkıp spor fotoğrafı çekmeyin.
Ben yaklaşık on gündür sokakta deneyimliyorum. Benim tarzım için a-f tarafında pek bir sıkıntı yaşatmadı. Ufak tefek tutarsızlıkları var objektifin ama dediğim gibi pre-production bir ürün olduğu için özellikle yeni gelecek yazılım güncellemeleri ile a-f tarafı sorunsuz hale getirilecektir.
Tekrar belirteyim, portre ve moda fotoğrafı gibi genellikle durağan konular üzerinde çalışıyorsanız a-f hızı sizi fazlasıyla tatmin edecektir. Çok yüksek hızlı a-f becerisi olan objektifler kullanmaya alışkınsanız ve bu objektife geçiş yapacaksanız denemeden almamanızı öneririm. Fujifilm Türkiye’nin showroomlarında objektifi deneyimleme şansınız olduğunu hatırlatayım.
Yükseltmeye gerek var mı?
Bu başlığı yazmamın sebebi 56mm f:1.2 kullanıcıları. Çünkü en çok onların kafası karıştı diye düşünüyorum. 56mm f:1.2 objektifi bir yıl kullanmış biri olarak şunu söylemeliyim ki muhteşem bir objektif. Tek sorunu a-f tutarlılığının pek tatmin edici olmamasıydı. Şu anda yazılım ile bunu düzelttiler mi bilmiyorum açıkçası.
Bu yazıda bu iki objektifi birbiriyle kıyaslamayacağım fakat ikisini de kullanmış biri olarak başlıktaki soruya dürüstçe cevap vermek istiyorum. Her iki objektif de kullanım alanı olarak hemen hemen birbiriyle aynı. Fakat hem diyafram açıklığı hem de boyut ve ağırlık olarak farkları mevcut.
XF50mmF1.0’ın diğer iki lensten tek farkı yarım stopluk diyafram açıklığı değil. Zaten böyle olsa aradaki bu fiyat farkı anlamsız olurdu 🙂
XF50mmF1.0’ın bokeh yapısı XF56mmF1.2 modeline göre çok daha güzel ve kremsi bir yapıya sahip. Doğru kullanıldığında fotoğrafta mistik ve rüyamsı bir hava yaratıyor. Bu anlamda bokeh yapısı APD versiyonuna benziyor diyebiliriz.
XF56mmF1.2 APD modeli makinedeki faz algılamalı otofokus piksellerini kullanamıyordu. Bu da düşük ışık koşullarında probleme sebep oluyordu. XF50mmF1.0 model ise otomatik netlik konusunda daha iyi bir performans sunuyor ve -7EV’de netlik yapabiliyor. -7EV değerini tepede yarım ay olan karanlık bir gecedeki ışık kadar düşünebilirsiniz.
XF56mm modellerinde olmayan hava koşullarına dayanıklılık özelliğinin bu objektifte mevcut olduğunu tekrar belirteyim.
Bizim daha çok orta format alanında konuştuğumuz 3D Pop-up etkisini bu lensin 3 boyutlu karakteristiği ve bokeh yapısı ile görebiliyorsunuz. Diyafram değerini ve konuya uzaklığı doğru belirlediğiniz zaman XF56mm modellerinde görmediğimiz bir 3 boyut etkisi çıkıyor.
Netlik takibinde “Yüz ve Göz Tanıma” fonksiyonları çok iyi çalışıyor. F1.0 değerinde bildiğiniz çok sığ bir alan derinliği oluşuyor ve video çekiminde netlik takibini el ile yapmak neredeyse imkansızlaşıyor. Fakat bu objektif netlik takibini çok iyi yaptığı için size sadece kadraj ayarlamak kalıyor. Tabi F1.0’da netlik takibi yaparken çok hızlı hareketlerden kaçınmak gerekiyor bunu unutmayın.
Gelelim yükseltmeye değer mi sorusuna. Yukarıda belirttiğim gibi azımsanmayacak farklar mevcut. 56mm mükemmel bir objektif fakat 50mm’nin bu özelliklerine sahip değil. Sadece portre ve moda çeken biri olmanıza gerek yok, fotoğrafın tüm alanları için 56mm kullanıyorsanız yükseltme yapmanız mantıklı görünüyor.
Yüksek ışıklı güneşli alanlarda f:1.0 kullanmak.
Bu başlığı da birkaç cümle ile açıklamak gerekir diye düşünüyorum. Birçok insan güneşli yaz günlerinde f:1.0 ile nasıl fotoğraf çekilebilir sorusunu yöneltiyor. Çok basit, makinenizi mekanik shutter’dan elektronik shutter’a alırsanız 1/32000 değerine kadar enstantane emrinize amade 🙂 Fujifilm’in bu kıyağını da unutmayın 🙂
50mm f:1.0 ile Sokakta Olmak
Yazı boyunca hep bu objektifin portre ve moda fotoğrafçılığı için daha uygun olduğundan bahsettim. Peki benim gibi sokak ve belgesel hatta mimari ağırlıklı çalışan bir fotoğrafçı için ne kadar uygun?
Beni tanıyanlar geniş açı objektiflerle daha sıklıkta çalıştığımı bilir. Fakat bu uzun odaklı objektifler kullanmadığım anlamına da gelmiyor. Tabii ki kullanıyorum, hem de sıklıkla.
Öncelikle şu konuya açıklık getirmek gerekiyor ki her fotoğrafı aynı odak uzunluğu ile çekemezsiniz. Bu yüzden konunuz için gereken objektife sahip olmanız şart. Ben 50mm f:1.0 objektifi 10 gün boyunca incelerken yanıma başka hiçbir objektif almadım. Kendime şunu söyledim “sadece bu odakla çekebileceğin fotoğrafları çekeceksin.” Hal böyle olunca sıklıkla geniş açı kullanan ben sokakta biraz dara düştüm. 🙂 Fakat dediğim gibi uzun odaklı lensleri de sıklıkla kullandığım için sorun yaşamadım tabii ki.
Konunuza fazla yakınlaşmadan çalışan bir fotoğrafçıysanız bu odak sizin için çok ideal. Sokakta özellikle candid çalışan fotoğrafçılar 50mm veya 56mm’yi çok tercih ediyorlar. Benim için durum biraz farklı. Çekeceğim konuya göre bazen iletişime giriyorum kimi zaman da candid çalışabiliyorum. Her iki durumda da 50mm f:1.0 beni hiç zorlamadı. Zorlandığım tek alan dar mekanlar oldu yani objektifin odağının dar kalması ve mekânın darlığından dolayı geri çekilemediğim için bazı fotoğrafları çekemedim.
Uzak konular için çok olmasa da iyi bir tercih diyebilirim. Mesafe çok fazlaysa yapacak fazla bir şey yok tabii ama yine de birçok uzak konuda yeterli yakınlaşmayı sağlayabiliyor. Dedim ya her konuyu aynı odakla çekemiyoruz maalesef.
Mimari yapıların detaylarını fotoğraflamak içinde gayet yeterli bir odak uzunluğu sağlıyor. Hatta bazen dar bile kalabiliyor. Keskin bir objektif olması sebebiyle de mimari yapıların hatlarını daha iyi vurgulayabiliyor.
Son olarak toparlamak gerekirse, 50mm f:1.0 beni tatmin etti hatta mutlu da etti. Fiyatının yüksek olduğunu düşünenler için farklı marka ff 1.2 objektiflerin fiyatlarına bir bakmalarını tavsiye ederim. 25 bin liraya ulaşan fiyatları görünce dudağınız uçuklamazsa tekrar bu yazının altında buluşalım. 🙂
©️Hüseyin Aldırmaz. Bütün yayın hakları saklıdır. Kaynak gösterilerek tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yazar ve fotoğrafçının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz ve kullanılamaz.
Yazar: www.huseyinaldirmaz.com